درس دهم : ويژگيهاي فعل (2)

3 – گذر : ناگذر و گذرا اقسام فعل از نظر ويژگي گذر

1 – ناگذر : فقط به نهاد نياز دارد. رفتن، آمدن، نشستن ، برخاستن و ....... 2 – گذرا : خود سه نوع است : 1. گذرا به مفعول : شناختن ، آوردن 2. گذرا به مسند : بودن ، شدن، گرديدن و هم فعل هاي آن .(است ، گشت) 3. گذرا به متمم از مصدرهاي جنگيدن ، رنجيدن، نازيدن، ترسيدن روش گذرا نمودن افعال ناگذر : بن مضارع + ان : بن مضارع گذرا شده + د / يد بن ماضي : پر + ان + د / يد دو + ان + د / يد رس + ان + د كه مي شود : پراند ، پرانيد / دواند ، دوانيد / رساند، رسانيد

بياموزيم – تنوين نصب –ً

بايد دانست تنوين نصب –ً ويژه واژگان عربي است و سزاوار نيست كلمه هاي فارسي را با نشانه ي تنوين بكار برد. به كارگيري تنوين براي كلمه هاي عربي كه در فارسي بكار مي رود رايج و جايز است. ضمناً كلمه هاي دخيل غير عربي ((تلفن ، تلگراف)) را نيز نبايد با تنوين بكار برد. گاه، ناچار، جان، دوم، سوم، خواهش و .... واژه هاي فارسي هستند و نبايد بصورت گاهاً، ناچاراً و .......بكار روند.

2 – اصلاح كنيد.

الف) فردا ناچاراً تأخير مي كنم ب) گاهاً دوست فاضلم را مي بينم

3 – كدام گزينه صحيح است؟

الف) عملاً و جانا ب) شخصاً و فرداً ج) تلگرافاً و تلفني د) جاناً و زباني

خود آزمايي درس دهم : 1 – در جمله هاي زير از مصدرهاي داخل پرانتز فعل مناسب بنويسيد.

مادر كودكش را (خوابيدن) -> خواباند. سخنان بزرگمهر را به اطلاع مردم ايران (رسيدن) -> (رساند يا رسانيد) خود جگر ديو سپيد مرا در چشم كاووس (چكيدن) -> (چكاند، چكانيد) رستم بار ديگر رخش را تا محل حادثه (دويدن) -> (دواند يا دوانيد) و به سرعت خود را به آن جا (رسيدن) -> (رساند يا رسانيد)

2 – نوع فعل را از نظر گذر و ناگذر مشخص كنيد.

در نويسندگي مهارت در پروراندن مطلب بسيار مهم است. -> گذرا به مسند نوشته خوب آن است كه نويسنده مقصود خود را خوب بپروراند. -> جمله ي اول گذرا به مسند . جمله دوم گذرا به مفعول نويسنده خوب واقعيات را دقيق مي بيند -> گذرا به مفعول

3 – هر يك از فعل هاي زير را طبق نمونه به سه صورت مضارع التزامي ، ماضي التزامي و ماضي ساده بنويسيد.

فعل   مضارع التزامي ماضي التزامي ماضي ساده آورده است بياورد آورده باشد آورد مي  دود بدود دويده باشد دويد پذيرفته بود بپذيرد  پذيرفته باشد پذيرفت آمده بودند بيايند آمده باشند آمدند فكند بيفكند افكنده باشد افكند برده اند ببرند برده باشند بردند سازند بسازند ساخته باشند ساختند